Wat is TBE?
TBE is een virusinfectie. Deze wordt overgebracht door teken. De meeste besmette mensen maken de infectie ongemerkt door en krijgen geen ziekteverschijnselen.
Als je wel ziek wordt, kun je griepachtige verschijnselen krijgen met koorts. Dat verdwijnt vanzelf weer. Een klein deel van de mensen die besmet zijn, krijgt ongeveer een week na het verdwijnen van de griepachtige verschijnselen andere symptomen. Symptomen die passen bij een hersenontsteking.
Je kunt dan last krijgen van hoofdpijn, slechter horen of zien, verlamming of epilepsie.
- Bij de Europese variant is de kans op overlijden heel erg klein (< 1 procent). Wel kun je nog jarenlang problemen ervaren, zoals bijvoorbeeld epilepsie of een concentratiestoornis.
- Bij de Russische variant van het virus is de kans op blijvende complicaties of overlijden groter.
- Het TBE-virus kwam tot 2016 niet voor in Nederland. Sinds 2017 worden enkele gevallen per jaar vastgesteld. De kans om TBE te krijgen door een tekenbeet is heel laag in Nederland. Slechts een heel klein deel van de teken (0,02%) is besmet met het TBE-virus.
Er bestaat geen goede behandeling voor deze ziekte. De behandeling bestaat uit het verlichten van de symptomen.
Hoe krijg ik TBE?
Je kunt TBE oplopen doordat een besmette teek je bijt. TBE is niet hetzelfde als de ziekte van Lyme. Een belangrijk verschil is dat de teek direct na de beet het TBE-virus kan overdragen, terwijl het overdragen van de Lyme-bacterie minimaal 24 uur duurt. Het is daarom belangrijker om tekenbeten te voorkómen dan dat je alleen de teken ’s avonds verwijderd. Je kunt dan het TBE-virus al hebben, dus blijf alert, voorkom een beet en neem altijd een tekentang of een teken verwijderkaart mee.
Teken, die zijn besmet met de Europese variant van het virus, komen voor in grote delen van Europa. Besmette teken in het Aziatische gebied komen voor in delen van Rusland, China, Japan, Kazachstan, Zuid-Korea, Mongolië en Kirgizië.
Teken leven in bossen en in grasland. Het tekenseizoen loopt van maart tot november. In Nederland kunnen teken de ziekte van Lyme overbrengen. TBE is zeldzaam in Nederland. Meer over de ziekte van Lyme vind je op de website van het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
9 tips om een tekenbeet te voorkomen:
Het belangrijkste is dat je voorkomt dat teken je huid bereiken.
- Blijf op de paden.
- Ga niet door hoog gras of struikgewas lopen.
- Draag een lange broek en stop de broekspijpen in je sokken.
- Geef kinderen een shirt met lange mouwen en een petje. Kinderen krijgen namelijk vaker tekenbeten op het hoofd en in de hals of nek.
- Lichte kleding heeft de voorkeur, omdat je de teken daarop sneller ziet zitten. Voor mensen die veelvuldig de natuur ingaan is een insectenwerende broek aan te raden. Deze broeken zijn vaak geïmpregneerd met permetrine, een stof waarvan de teken verlamd raken waardoor ze van je af vallen.
- Drink geen ongepasteuriseerde melk; koeien, geiten en schapen kunnen ook besmet zijn met het virus.
- Neem een tekentang of tekenkaart mee op pad, zodat je teken direct kunt verwijderen.
- Kampeer niet aan de bosrand en niet langs de omzoming van een camping met veel hoog gras.
- Wil je met blote armen of benen de natuur in? Smeer je dan in met DEET, minimaal 30%. Dit voorkomt niet alleen tekenbeten, maar ook muggenbeten.
Vaccinatie
Recreëer jij regelmatig in gebieden waar veel teken voorkomen en heb je een paar keer per jaar een tekenbeet ? Overweeg dan vaccinaties tegen TBE. In Nederland kunnen teken de ziekte van Lyme overbrengen. TBE is echter nog zeldzaam in Nederland.
Kijk hier hoe je een afspraak kunt maken.
Voor reizigers geven we advies op het reizigersspreekuur. Voor beroepsgroepen zijn er ook speciale spreekuren. Afspraak maken kan via de betreffende websites.
Een basisserie van de FSME-vaccinatie bestaat uit drie vaccinaties in maand 0, 1, 6. De tweede prik geeft na ongeveer drie weken bij gezonde volwassenen al een vrij hoge (geen 100%!) bescherming. De GGD adviseert je graag hierover. Maak in elk geval op tijd een afspraak: 6 maanden en anders toch zeker 6-7 weken voordat je risico loopt.
Meer weten?
- Teken verwijderen: Bekijk de film van het RIVM over het verwijderen van teken.
